Według danych Banku Gospodarstwa Krajowego od początku roku z programu skorzystało ponad 10 tys. osób.

Na wzrost zainteresowania produktem złożyło się kilka czynników związanych zarówno z sytuacją gospodarczą kraju, w tym przede wszystkim spadek cen nieruchomości i ograniczona dostępność do komercyjnych kredytów mieszkaniowych, jak i zmianami w ustawie, dotyczącymi przede wszystkim maksymalnej ceny za metr kupowanej nieruchomości. Spowodowały one, że kredyt taki stał się bardziej dostępny.

Dla rodzin

Na pomoc państwową mogą liczyć małżeństwa oraz osoby samotnie wychowujące dzieci, które uczą się i nie ukończyły 25 roku życia oraz te, którym przysługuje dodatek pielęgnacyjny, bez względu na wiek. Dodatkowo osoba składająca wniosek o przyznanie kredytu nie może być właścicielem innego mieszkania, bądź posiadać spółdzielczego prawa własnościowego do lokalu. W przypadku wynajmowania mieszkania musi ona złożyć zobowiązanie, że w przypadku uzyskania kredytu rozwiąże umowę najmu w ciągu pół roku od decyzji.

Ważna jest cena i powierzchnia

Uzyskanie preferencyjnego kredytu uzależnione jest od powierzchni lokalu. W przypadku mieszkań maksymalny metraż został ograniczony do 75 m kw., zaś dla domów jednorodzinnych wynosi 140 m kw. Decydując się na mieszkanie trzeba też pamiętać, że dopłatą do kredytu objęte zostanie wyłącznie 50 m kw. w przypadku mieszkań oraz 70 m kw dla domów jednorodzinnych.

Kluczowym czynnikiem decydującym o dostępności oferty jest wskaźnik ceny za 1 m kw. W styczniowej nowelizacji ustawy podniesiona została górna granicy ceny za 1 m kw. mieszkania. Górny limit cen za metr kw. obowiązujący programie „Rodzina na swoim” jest iloczynem tzw. wartości odtworzeniowej, czyli ceny gruntu, materiałów etc. ustalanych przez Główny Urząd Statystyczny oraz współczynnika zawartego przez ustawie na poziomie 1,4.

W II kw. 2009 roku wynosi on dla miast wojewódzkich od 4 329 zł dla Lublina do 7 257 zł dla Warszawy. Województwo mazowieckie stanowi piętę achillesową całego projektu, w którym maksymalna cena za 1 m kw. nie może przekroczyć 4326 zł. O ile bowiem przy cenie metra kw. nieco powyżej 7 tys. zł można znaleźć mieszkania, to graniczy z cudem kupno lokalu za preferencyjny kredyt przypadku lokalizacji w okolicy stolicy.

Jak wysoka dopłata?

Dopłata udzielana jest przez okres 8 lat i dotyczy kredytów, których okres spłaty nie przekracza 30 lat. Jej wysokość to połowa odsetek od kredytu liczonych według wskaźnika stopy referencyjnej publikowanego na stronach Banku Gospodarstwa Krajowego. Jest ona zmieniana co kwartał. Dla II kw. 2009 roku wynosi 6,82 proc. i jest bardzo korzystna dla klienta, gdyż w związku z obniżkami stóp procentowych rynkowa stawka WIBOR jest niższa od ustalonej przez BGK. Może zdarzyć się zatem sytuacja, że rzeczywiste oprocentowanie kredytu w danym banku będzie niższe od stopy referencyjnej BGK. W takiej sytuacji dopłata może być wyższa niż połowa odsetek. Wartość uzyskanego kredytu może wynieść do 100 proc. wartości nieruchomości, ale to zależy od oferty banku. W przypadku programu „Rodzina na swoim” kredytobiorca nie musi obawiać się o ryzyko walutowe, bowiem udzielane są wyłącznie kredyty w złotówkach.

Zdolność kredytowa jak przy zwykłym kredycie

Mechanizm uzyskania kredytu jest podobny, jak w przypadku zwykłego kredytu mieszkaniowego. Klient również musi wykazać się określoną zdolnością kredytową, w zależności od parametrów ustalonych przez bank. Istotny jest fakt, że zdolność obliczana jest bez uwzględnienia dopłaty, zgodnie z wymogami banku dla zwykłego kredytu. Fakt, że jest to kredyt z dopłatą nie ma wpływu na decyzję o przyznaniu kredytu. Wśród wprowadzonych na początku roku zmian, ułatwiających uzyskanie tego kredytu, jest również modyfikacja pozwalająca na dołączenie do kredytu jeszcze jednego współkredytobiorcy, np. młode małżeństwo może poprosić o pomoc jednego z rodziców. W ten sposób może wzrosnąć zdolność kredytowa takiego gospodarstwa domowego.

Okazja dla klientów, banków i deweloperów

Systematycznie rośnie liczba instytucji finansowych biorących udział w rządowym programie. Dotychczas kredytów Rodzina na swoim udzielały: PKO BP, Pekao SA, Gospodarczy Bank Wielkopolski SA, Bank Polskiej Spółdzielczości SA, Mazowiecki Bank Regionalny SA oraz Bank Pocztowy SA. W połowie marca br. do tego grona dołączyły: Alior Bank, Dombank Hipoteczny Odział Getin Banku i Pekao Bank Hipoteczny. W związku z decyzją Trybunału Konstytucyjnego, zakazującą udzielania kredytów długoterminowych, z udziału w programie wykluczone zostały Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Pożyczkowe.

Tymczasem w związku ze stagnacją na rynku nieruchomości program Rodzina na swoim jest okazją dla deweloperów, by znaleźć nabywców na nadmierną podaż mieszkań. Pierwsze efekty tego typu działań są już zauważalne nawet w reklamach deweloperów, którzy w części inwestycji cenę 1 m kw. dopasowali do poziomu górnych limitów cen, przy których możemy uzyskać dopłaty.

Średnie wskaźniki przeliczeniowe kosztu odtworzenia 1 mkw. powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, o których mowa w art. 2 pkt 7) ustawy z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin w nabywaniu własnego mieszkania (Dz. U. nr 183. poz. 1354), zmienionej ustawą z dnia 15 czerwca 2007 r. (Dz.U. nr 136, poz. 955) oraz ustawą z dnia 21 listopada 2008 r. (Dz. U. nr 223, poz.1465)

* wartość wskaźnika stanowi iloczyn współczynnika 1,4 oraz średniej arytmetycznej dwóch ostatnio ogłoszonych przez właściwego wojewodę wartości wskaźnika obowiązujących dla gminy, na której terenie położony jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny, na który ma być udzielony kredyt preferencyjny